Bo is mantelzorger voor moeder: “We zijn elkaars beste vriendinnen geworden”.
De zestienjarige Bo zorgt elke dag voor haar moeder, die vanwege een dubbele hernia in een rolstoel zit. En hoewel dat lang niet altijd even makkelijk is, ziet ze er vooral het positieve van in. “Zorgen geeft me veel voldoening – ik krijg er veel warmte en liefde voor terug. Het is best verslavend.”
Soms zullen mensen weleens vreemd opkijken wanneer ze Bo en haar moeder door de supermarkt zien wandelen. Niet zozeer omdat haar moeder in een rolstoel zit, maar vanwege de manier waarop ze tegen elkaar praten. “Mam, loop nou eens door!” zegt Bo dan plagerig.
Sinds haar moeder een paar jaar geleden een dubbele hernia opliep, is dat echter wat lastig. Ze kan binnenshuis nog kleine stukjes lopen, maar daarmee is het meeste ook wel gezegd. Buiten de deur is ze afhankelijk van anderen, en het huishouden wordt grotendeels gedaan door de rest van het gezin: behalve Bo ook haar fulltime werkende man en jongere zoon.
Het glas is half vol
Voor Bo betekent dit dat ze vanuit school meestal direct naar huis gaat om haar moeder bij te staan. “Ik wil mijn moeder zoveel mogelijk ontlasten. Als ik dat niet doe is ze de volgende dag helemaal kapot.” Wanneer haar vriendinnen na school iets leuks gaan doen, kan Bo meestal niet mee. Ze wordt inmiddels ook nog maar weinig gevraagd, en sommigen hebben haar zelfs laten vallen. “Maar nu weet ik tenminste wel wie mijn échte vrienden zijn,” zegt ze optimistisch.
Voor Bo is het glas eerder halfvol dan halfleeg. “Het heeft ook voordelen dat ik zoveel voor mijn moeder moet zorgen. Ik wordt er zelfstandiger door – het is een goede voorbereiding voor wanneer ik op mezelf ga wonen – en onze band is nog hechter geworden. Eigenlijk zijn we nu elkaars beste vriendinnen.”
Bo is altijd al zorgzaam geweest, beaamt haar moeder. Soms moet ze zelfs wat worden afgeremd. “Het is best verslavend. Je neemt iemands lasten af, maar andersom is het ook voor mij een fijne bezigheid – ik kan moeilijk stilzitten. En ik krijg er veel warmte en liefde voor terug.”
Overspannen
Dat Bo’s instelling positief is, wil niet zeggen dat het nooit moeilijk is. Behalve dat haar sociale leven niet is wat het had kunnen zijn, kost het verzorgen haar ook veel energie. “Als ik twee uur op school zit, vind ik dat soms al lang.”
Een half jaar geleden is Bo zelfs wat overspannen geraakt, met als gevolg dat ze minder naar school ging. Dit gebeurde nadat haar oma overleed, waar ze eveneens veel voor zorgde. Het was ook Bo die haar lichaam opbaarde. “Ik sprak gewoon nog steeds met haar,” vertelt ze. “Dan deed ik oogschaduw op, en vroeg ik of ze haar ogen even dicht kon houden.”
Bo vertelt er nuchter over, maar het spreekt niet voor zich dat iemand daar op zo’n leeftijd zo weinig moeite mee heeft. Was het niet zwaar? De moeilijkste momenten, vertelt Bo, waren toen ze afstand moest nemen: de deur van de auto sluiten, en de kist zien wegrijden. Afstand nemen van haar oma, maar ook van de verzorging.
Begrafenisondernemer
Op de vraag waar Bo en haar moeder gebaat bij zouden zijn, antwoorden ze dat de wereld om hen heen wel wat rolstoelvriendelijker mag zijn. Drempels liggen vaak te hoog, stoeptegels steken onhandig uit. In het winkelcentrum van Aalsmeer kunnen ze maar drie winkels in.
Het liefste zou Bo graag zo snel mogelijk minder naar school willen gaan – ze houdt er niet van om stil in de klas te zitten, maar wil haar handen uit de mouwen steken. Later wil ze begrafenisondernemer worden: zorgzaam zijn, en zware gebeurtenissen voor anderen wat lichter maken. “Als ik dat bij mijn oma kan, kan ik het ook bij mensen met wie ik een minder emotionele band heb.”
Dit stuk is geschreven door Yoran Custers